Báo cáo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình cho biết: Nhìn tổng thể năm 2017, nhờ sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, chúng ta đạt và vượt toàn bộ 13 chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Đây là một thành công lớn của đất nước ta, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng giảm dần khai thác tài nguyên, chuyển sang công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển các ngành dịch vụ, du lịch.

Việc đạt được kết quả toàn diện trên các lĩnh vực đã góp phần củng cố niềm tin, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Chỉ số phát triển bền vững của Việt Nam năm 2017 tăng 20 bậc, lên mức 68/157 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Về kinh tế, Chính phủ đã chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ, tài khóa và các chính sách khác để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng. Giá tiêu dùng bình quân tăng 3,53%, lạm phát cơ bản tăng 1,41%. Tín dụng tăng khoảng 19%, cơ cấu chuyển dịch tích cực, chất lượng được nâng lên, an toàn hệ thống được bảo đảm. Mặt bằng lãi suất giảm 0,5 - 1%. Tỷ giá, thị trường ngoại hối, giá trị đồng tiền Việt Nam ổn định, dự trữ ngoại hối đạt mức kỷ lục 51,5 tỷ USD.

Kỷ luật tài chính - ngân sách nhà nước được tăng cường; quyết liệt chống thất thu, chuyển giá, giảm nợ đọng thuế; triệt để tiết kiệm chi; tổng thu ngân sách nhà nước tăng trên 2,3% so với dự toán và tăng trên 13% so với năm 2016; bội chi 3,42% GDP (Quốc hội thông qua là 3,5% GDP). Từng bước chấn chỉnh sai phạm trong quản lý, sử dụng tài sản công. Nợ công trong giới hạn cho phép và có xu hướng giảm.

Xuất khẩu ước đạt gần 214 tỷ USD, tăng 21,1%; trong đó hàng nông, lâm, thủy sản đạt trên 36 tỷ USD; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã vượt 420 tỷ USD; xuất siêu 2,7 tỷ USD. Công tác quản lý thị trường, giá cả, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại được tăng cường. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký mới, bổ sung ước đạt 29,7 tỷ USD, tăng 44,2%; vốn thực hiện đạt 17,5 tỷ USD, tăng 10,8%. Thị trường chứng khoán vượt mốc 950 điểm, cao nhất kể từ năm 2008. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước khoảng 33,3% GDP, tăng 12,1%.

Phát triển doanh nghiệp đạt kết quả tích cực với gần 127 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, tổng vốn đăng ký tăng 45,4% và gần 26,5 nghìn doanh nghiệp hoạt động trở lại. Phần lớn doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh ổn định và ngày càng tốt hơn. Diễn đàn Kinh tế Thế giới xếp hạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam tăng 5 bậc, lên thứ 55/137; Ngân hàng Thế giới xếp hạng về môi trường kinh doanh của Việt Nam tăng 14 bậc, lên thứ 68/190 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Tăng trưởng GDP đạt 6,81%; các ngành, lĩnh vực chủ yếu đều chuyển biến tích cực. Khu vực nông nghiệp ước tăng 2,9%, trong đó ngành thủy sản tăng 5,54%. Khu vực công nghiệp, xây dựng tăng 8%, riêng ngành chế biến, chế tạo tăng 14,4%. Khu vực dịch vụ tăng 7,44%; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 10,9%; khách quốc tế đến Việt Nam đạt 12,9 triệu lượt, tăng 29,1%.

Việc cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng bước đầu phát huy hiệu quả, giảm dần phụ thuộc vào khai thác tài nguyên, nhất là dầu khí. Cơ cấu lại các ngành công nghiệp, dịch vụ theo hướng khuyến khích đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Cơ cấu lại nông nghiệp được đẩy mạnh; khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao, tăng cường hợp tác, liên kết, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ nông sản. Việc chuyển đổi một phần đất lúa sang nuôi trồng khác bước đầu phát huy hiệu quả.

Xây dựng nông thôn mới đạt kết quả tích cực; đến nay có 43 đơn vị cấp huyện và 32% số xã đạt chuẩn nông thôn mới (mục tiêu kế hoạch đề ra là 31%). Cơ cấu kinh tế vùng chuyển dịch tích cực; tăng cường liên kết, phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế từng vùng, địa phương. Chất lượng tăng trưởng nhiều ngành, lĩnh vực có bước chuyển biến tích cực…

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng và đạt nhiều kết quả. Cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành tổ chức nhiều hoạt động đền ơn, đáp nghĩa thiết thực kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh - Liệt sỹ. Tạo việc làm cho khoảng 1,63 triệu người; đưa trên 128 nghìn người đi lao động ở nước ngoài. An sinh xã hội được bảo đảm; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm còn khoảng 6,9%. Số người tham gia bảo hiểm xã hội đạt 13,5 triệu, bảo hiểm thất nghiệp đạt 11,4 triệu. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 83%. Chỉ số đổi mới sáng tạo (GII) của Việt Nam năm 2017 tăng 12 bậc, xếp thứ 47/127 quốc gia, vùng lãnh thổ.

An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; bảo vệ an toàn tuyệt đối các sự kiện quan trọng của đất nước. Chủ động ngăn chặn, xử lý nhiều vụ việc phức tạp, gây rối, tụ tập đông người; trấn áp tội phạm. Thực hiện đồng bộ các biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; tai nạn giảm cả 3 tiêu chí. Các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước được tổ chức chu đáo, đạt kết quả thiết thực. Làm tốt vai trò nước chủ nhà, tổ chức thành công Năm APEC 2017. Xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị và hợp tác phát triển. Chủ động tham gia, đóng góp tích cực trên các diễn đàn đa phương và các hội nghị quốc tế quan trọng. Tăng cường bảo hộ công dân, nhất là ngư dân, tàu thuyền bị bắt cóc, bắt giữ.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc điểm lại các khó khăn, thách thức trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2017. Lúc đó nhiều ý kiến cho rằng chúng ta cần phải điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc với một niềm tin vững chắc vào sức mạnh của nhân dân và tinh thần của doanh nghiệp Việt Nam. Chúng ta đã nhất quyết kiên định mục tiêu tăng trưởng rất cao mà Quốc hội đã đề ra. Đến nay, kết quả phát triển kinh tế - xã hội đã đạt được khá toàn diện. Tất cả các chỉ tiêu Quốc hội đưa ra đều đạt và vượt kế hoạch. Tăng trưởng kinh tế đạt 6,81%, mức tăng cao nhất trong nhiều năm qua.

Điều đáng lưu ý là kết quả tăng trưởng trên đạt được trong bối cảnh ngành khai khoáng giảm 7,1% và không dựa vào những công cụ kích cầu ngắn hạn, mà tập trung nỗ lực phát huy tăng trưởng từ tiềm năng, lợi thế so sánh của các ngành và các địa phương. Kinh tế vĩ mô ổn định vững chắc hơn. Môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh, chỉ số đổi mới sáng tạo có sự cải thiện rõ rệt, triển vọng của hệ thống ngân hàng của Việt Nam được nâng từ “ổn định” lên “tích cực”.

Là nước chủ nhà, chúng ta đã chuẩn bị chu đáo và tổ chức thành công Năm APEC 2017 được thế giới đánh giá cao. Năm 2017 cũng là năm của chấn chỉnh kỷ cương, làm trong sạch một bước bộ máy Nhà nước với nhiều đại án tham nhũng lớn được thanh tra, điều tra nghiêm túc, đưa ra xét xử nghiêm minh, từng bước lấy lại niềm tin yêu của nhân dân.

Tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ: Nếu chúng ta bằng lòng hoặc chủ quan với kết quả đó và không tiếp tục nỗ lực thì quán tính sẽ không còn và cỗ máy phát triển sẽ dừng lại. Khi đó việc khởi động lại từ đầu sẽ rất khó khăn. Chính phủ muốn các chuyển động không được phép dừng lại và phải tiếp tục nỗ lực phấn đấu hơn nữa để vượt trên các thành tích mà 2017 đã đạt được, tiếp tục giải quyết những vấn đề của cải cách, đổi mới theo đường lối của Đảng đã đề ra.

Bước vào năm 2018 và hướng tới 2021, chúng ta cần tận dụng đà phát triển của 2017 và thúc đẩy một chương trình phát triển kinh tế - xã hội toàn diện, cải cách kinh tế sâu rộng nhằm đạt và vượt những mục tiêu quan trọng đề ra cho năm tới và cả nhiệm kỳ. Tinh thần này sẽ được thể hiện trong phương châm 10 chữ của Chính phủ năm 2018 sẽ trình ra Hội nghị hôm nay, đó là “Kỷ cương - Liêm chính - Hành động - Sáng tạo - Hiệu quả”.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng nhấn mạnh: Nhận trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, chúng ta quyết tâm cùng nhau: Siết chặt kỷ cương hành chính, đề cao trách nhiệm cá nhân; xây dựng một nền công vụ tận tụy, trong sạch, quyết loại trừ tham ô, nhũng nhiễu trong thi hành công vụ. Hãy hành động và hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn để chớp lấy thời cơ, đã nói là làm và làm ngay. Những cán bộ nào lơ là công vụ, kém năng lực và thiếu nhiệt huyết, trách nhiệm cần được thay thế. Hãy sáng tạo và sáng tạo hơn nữa, hiệu quả hơn nữa trong thực thi nhiệm vụ, luôn tìm ra giải pháp tốt, tối ưu để đáp ứng yêu cầu năng động và cạnh tranh của nền kinh tế trong bối cảnh mới với công nghệ liên tục thay đổi; phải làm sao để sử dụng nguồn lực của dân ít nhất nhưng đem lại hiệu quả phục vụ nhân dân tốt nhất.

Hội nghị hôm nay là hội nghị lớn nhất và quan trọng nhất của Chính phủ với các địa phương. Hội nghị hôm nay cũng sẽ cho chúng ta câu trả lời rõ ràng hơn, Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp phải làm gì và làm như thế nào để sự phát triển của Việt Nam bứt phá mạnh mẽ hơn nữa, để Việt Nam không bị dẫm chân vào chiếc bẫy thu nhập trung bình, để Việt Nam không bị tụt lại trong cuộc đua tiến đến sự khá giả và phồn vinh cho mọi người dân Việt Nam và không một ai phải đứng bên lề của sự phát triển.

Cùng với những chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chính phủ sẽ tiếp thu, hoàn thiện và ban hành Nghị quyết 01 ngay sau Hội nghị để cả hệ thống hành chính sớm bắt tay vào việc với tinh thần quyết tâm triển khai thực hiện thắng lợi toàn diện những mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và Quốc hội đã đề ra cho năm 2018 và cả giai đoạn 2016 - 2021.

* Hội nghị trực tuyến của Chính phủ diễn ra trong 1,5 ngày (cả ngày 28/12 và sáng ngày 29/12).