Một lần tình cờ khi nghe Đài Truyền thanh huyện Phong Điền thông tin về việc địa phương chuẩn bị thiết lập vườn cây có múi, anh Phạm Văn Đảo, ấp Tân Nhơn, xã Tân Thới đã đến gặp ngành nông nghiệp huyện để hỏi thăm và đặt hàng giống cây. Nhiều hộ khác cũng đến hỏi và chọn cho mình các giống như cam xoàn, cam sành, bưởi, chỉ có duy nhất anh chọn loại cam mật không hạt do Viện Cây ăn quả miền Nam cung cấp. Thiết nghĩ đây là giống cây mới, năng suất chất lượng sẽ cao hơn các giống cũ trước đây nên anh mạnh dạn đặt trên 800 cây, trồng với diện tích 1ha vườn nhà.

Tháng 6/2014, anh Đảo được hỗ trợ mua cây giống từ nguồn kinh phí khuyến nông trợ giá cây, con giống của thành phố Cần Thơ. Đến đầu tháng 3/2018, vườn cam không hạt của anh cho vụ trái đầu tiên với năng suất 4 tấn/ha, với giá bán 20 đến 25 ngàn đồng/kg. Mức giá này cao hơn khoảng 50% so với cam mật bình thường tại cùng thời điểm. Với mong muốn đưa ra thị trường mặt hàng cam chất lượng cao, an toàn cho người dùng và bảo đảm được sức khỏe người trồng, anh Đảo đã áp dụng trồng cam theo đúng các quy trình của VietGap từ khâu chọn lựa cây giống, chăm sóc, sử dụng phân thuốc đúng liều lượng và thời gian cách ly an toàn cùng việc ghi chép nhật ký hàng ngày. Cuối năm 2017, vườn cam của anh Đảo đã được chứng nhận đạt chuẩn VietGap. Theo anh Đảo “Trồng cam theo chuẩn VietGap cũng không quá khó, chủ yếu là bà con làm quen với cách ghi chép nhật ký chăm sóc cây trồng, phân thuốc. Tính ra trồng theo hướng VietGap chi phí sản xuất ít hơn trồng theo cách truyền thống trước nay, bởi sử dụng phân thuốc phải đúng liều lượng, hạn chế sử dụng thuốc, cây ít độc hơn”.

Sau 3 năm canh tác với sự tìm tòi học hỏi của bản thân và hướng dẫn kỹ thuật của ngành nông nghiệp địa phương, anh Đảo cho rằng cam mật không hạt có nhiều ưu điểm đó là kháng được bệnh ghẻ loét, ghẻ lồi mạnh hơn các loại cam khác. Đặc biệt, cam cho trái sai, một chùm có khoảng 10 trái, khổ trái tương đương cam thường. Trồng 4 năm cho trái. Hiện nay, không chỉ sản xuất cam thành phẩm, anh Đảo còn cung cấp cây giống cho các nhà vườn khi có nhu cầu và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm đối với những ai muốn trồng giống cam không hạt này. Anh Đảo nói thêm: “Thời gian qua đã cung cấp giống cho một số nhà vườn tại Lai Vung, Hậu Giang. Trồng cam không hạt cũng không khó, theo cảm nhận gen của loại cam này mạnh hơn các loại cam khác, nó kháng bệnh ghẻ loét, ghẻ lồi và da cám. Năng suất thì khá cao, trái cao, trái chùm. Sản xuất theo VietGap mình tự tin hơn lại an toàn, ra thị trường ai cần kiểm tra mẫu là mình sẵn sàng cho lấy mẫu”.

Theo số liệu của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Điền: Toàn huyện có trên 6.000ha cây ăn trái, trong đó diện tích khôi phục cam mật, cam xoàn, cam sành và cam không hạt chiếm khoảng 482ha, tập trung ở các xã Trường Long, Nhơn Nghĩa, Nhơn Ái, Tân Thới. Gần đây, ngoài chú trọng khôi phục lại diện tích cam mật, ngành nông nghiệp huyện còn quan tâm đến trồng cam cho năng suất, chất lượng cao hơn, đó là khuyến khích người dân trồng theo hướng VietGap như vườn cam nhà anh Đảo đang thực hiện. Ông Phan Thanh Trung – Trưởng trạm Khuyến nông huyện Phong Điền cho biết: “Huyện Phong Điền đang tập trung nhân rộng các mô hình sản xuất VietGap, trong đó đối với cam mật không hạt đang tuyên truyền để bà con nhân rộng ra. Tuy nhiên, khi đã hình thành vùng sản xuất cam phải tuyên truyền bà con trồng theo hướng an toàn theo VietGap, Địa phương sẽ tăng cường tổ chức tập huấn chuyên đề để người dân hiểu cách trồng theo hướng VietGap là như thế nào và hướng dẫn tận tay bà con cách ghi chép sổ nhật ký. Bên cạnh đó cũng phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại để giới thiệu những sản phẩm vào các siêu thị hoặc những thị trường uy tín để nâng giá trị của trái cam lên”.

Với kết quả bước đầu qua mô hình trồng cam mật không hạt của anh Phạm Văn Đảo cho thấy công tác chọn giống và thay đổi thói quen canh tác là quan trọng, mô hình mang lại hiệu quả cao, tạo hướng đi mới cho cây cam. Tuy nhiên, để xây dựng và phát triển vùng chuyên canh cam và thương hiệu “Cam Mật - Phong Điền”, thời gian tới, ngành chức năng địa phương cần có chính sách hỗ trợ nhà vườn đầu tư phát triển sản xuất, tìm đầu ra ổn định, đặc biệt ưu tiên chọn, nhân giống những loại chất lượng như “Cam mật không hạt”, hướng dẫn trồng thâm canh cây cam theo hướng VietGAP nhằm tạo ra sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.