Năm 2022, Thanh tra ngành khoa học và công nghệ đã triển khai thanh tra, kiểm tra đối với 6.080 cơ sở, trong đó, thanh tra hành chính đối với 20 cơ sở; thanh tra, kiểm tra chuyên ngành 6.060 cơ sở. Lĩnh vực thanh tra, kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa là 5.587 cơ sở; sở hữu công nghiệp là 46 cơ sở; lĩnh vực an toàn bức xạ là 362 cơ sở; hoạt động về khoa học và công nghệ là 34 cơ sở; thực hiện nhiệm vụ, đề tài, dự án khoa học và công nghệ là 31 cơ sở. Qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính 309 cơ sở với tổng số tiền xử phạt là 7,8 tỷ đồng; kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước là 73 triệu đồng.

Với sự chỉ đạo và quan tâm kịp thời của Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ động trong công tác, kịp thời tham mưu đề xuất với lãnh đạo các cấp những nội dung thanh tra phù hợp với yêu cầu quản lý trong từng giai đoạn cụ thể và đề xuất một số giải pháp phục vụ hoạt động quản lý của Bộ. Đồng thời, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp với các cơ quan liên quan xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về khoa học và công nghệ, góp phần xử lý các vi phạm, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, chủ động rà soát để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm và đề xuất các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong quản lý Nhà nước.

Quang cảnh hội nghị

Bên cạnh những thuận lợi, còn một số khó khăn như: Công việc theo chức năng được giao lớn, phát sinh nhiều nhiệm vụ đột xuất, phức tạp trong khi lực lượng cán bộ, công chức thanh tra hạn chế về số lượng, nhiều công chức mới còn thiếu kinh nghiệm trong việc xử lý những vấn đề khó, phức tạp, mới phát sinh; bên cạnh đó, một số quy định pháp luật chưa rõ ràng, còn có những vấn đề chồng chéo, xung đột. Việc chấp hành các quy định pháp luật của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực quản lý Nhà nước của ngành khoa học và công nghệ còn có những diễn biến phức tạp, nhất là đối với những mặt hàng mà ngành khoa học và công nghệ chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa; vi phạm pháp luật trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, ngày càng tinh vi, gây nhiều khó khăn trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các chủ thể.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Thanh tra ngành khoa học và công nghệ đã triển khai thanh tra, kiểm tra đối với 3.057 cơ sở, trong đó, thanh tra hành chính đối với 14 cơ sở; thanh tra, kiểm tra chuyên ngành 3.043 cơ sở. Lực lượng thanh tra, kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa là 2.729 cơ sở; sở hữu công nghiệp là 7 cơ sở; lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân là 254 cơ sở; hoạt động về khoa học và công nghệ là 24 cơ sở; thực hiện nhiệm vụ, đề tài, dự án khoa học và công nghệ là 29 cơ sở. Qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính 163 cơ sở với tổng số tiền xử phạt là 3,5 tỷ đồng; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính là 19 triệu đồng và kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước là 45 triệu đồng.

Ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định, hoạt động thanh tra chuyên ngành đã góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khoa học và công nghệ và cấp giấy chứng nhận. Tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa. Bảo đảm an toàn sức khỏe, an ninh nguồn phóng xạ, hỗ trợ tốt cho hoạt động sản xuất kinh doanh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về khoa học và công nghệ đã góp phần bảo đảm hoạt động khoa học và công nghệ tuân thủ theo các quy định của pháp luật. Góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực cho khoa học và công nghệ.

Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, hội nghị thanh tra chuyên ngành khoa học và công nghệ năm nay được tổ chức trong bối cảnh Luật Thanh tra năm 2022 bắt đầu có hiệu lực thi hành từ 01/7/2023. Các văn bản hướng dẫn thi hành với những quy định tăng cường tính độc lập, tự chịu trách nhiệm của cơ quan thanh tra và đổi mới phương thức hoạt động của cơ quan thanh tra theo hướng chuyên nghiệp hơn.

Bà Nguyễn Như Quỳnh, Chánh Thanh tra Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, điều hành phiên đối thoại.

Hội nghị còn diễn ra phiên đối thoại, thảo luận về công tác thanh tra giữa Bộ Khoa học và Công nghệ với lãnh đạo các Sở Khoa học và Công nghệ. Trong đó, tập trung thảo luận các vấn đề đang đặt ra đối với thanh tra ngành khoa học và công nghệ khi triển khai thực hiện những quy định mới của pháp luật như: việc duy trì tổ chức thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ; bổ sung nguồn nhân lực, cơ sở vật chất cho các cơ quan thanh tra khoa học và công nghệ; tăng cường hoạt động kiểm tra và thanh tra có trọng tâm, trọng điểm; cơ chế phối hợp giữa các cơ quan thanh tra khoa học và công nghệ trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Qua đó, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, phát huy hiệu quả của hoạt động thanh tra chuyên ngành khoa học và công nghệ trong thời gian tới.