Vốn có khả năng bơi lội rất thuần thục và luôn dũng cảm, mưu trí nên bà được tổ chức đảng phân công nhiệm vụ giao liên, đưa thư mật, lấy tin tức từ các đồn bót ở khu vực 6 xã ven sông Hậu. Lúc nhỏ bà học rất giỏi và có năng khiếu về làm thơ. Tuy nhiên học đến lớp 5, việc học của bà đã dở dang vì một lý do rất đặc biệt luôn đeo đẳng trong ký ức của bà cho đến ngày nay. Bà Nga kể: “Hồi đó tôi chỉ khoảng 10 tuổi, bị địch dồn ép xem một chiến sỹ Việt Cộng chiêu hồi. Bất ngờ anh nầy hô vang khẩu hiệu Hồ Chí Minh muôn năm. Đả đảo đế quốc Mỹ. Ngay lập tức chúng xông tới mổ bụng, moi gan anh để răn đe người theo cách mạng. Hình ảnh ấy đã thôi thúc tôi bỏ học đi theo quân giải phóng”.

Trong quá trình chiến đấu, bà Nga đã lập được nhiều chiến công xuất sắc tại khu căn cứ 6 xã (thuộc tỉnh Cần Thơ cũ) nên được kết nạp đảng năm 1962 lúc mới 15 tuổi. Cũng trong năm này, bà được đặc cách phân công nhiệm vụ Xã đội trưởng Xã đội Phú Thứ. Bà Nga cho biết: “Hồi đó tôi là một trong những đảng viên trẻ nhất ở miền Tây. Lúc tổ chức đề bạt tôi làm Xã đội trưởng cũng “trần thân” vì từ trước đến nay có ai 15 tuổi lại nắm giữ chức vụ quan trọng như thế. Nhưng rồi mọi việc cũng suôn sẽ”.

Trong thời gian này bà được phụ trách công tác đấu tranh chính trị thông qua các tổ chức hợp pháp; đưa đón nhiều cán bộ cấp cao của Đảng; nhiều chuyến vũ khí qua sông Hậu để chi viện cho chiến trường Vĩnh Long, Trà Vinh. Bên cạnh đó, bà còn tổ chức chôn dấu vũ khí tại nhiều ngôi mộ cổ, dưới ngôi đền của gia tộc nhưng địch không thể phát hiện.

Năm 1966, bà được tổ chức đảng phân công về nhận nhiệm vụ biệt động tại đơn vị T4 (đặc khu Sài Gòn – Gia Định) và được phân công làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Biệt động anh hùng Lê Thị Riêng, tham gia hàng trăm trận đánh rất oanh liệt tại quận 2 (nay là quận 1) và quận 4 thuộc Sài Gòn, trong đó có nhiều căn cứ quan trọng của địch như: Dinh Độc Lập, Thượng Nghị Viện, căn cứ hậu cần Mỹ, chợ Bến Thành…

Năm 1967, cơ sở bà bị lộ bí mật, nên quay về Cần Thơ để hoạt động. Đầu năm 1968 bà lại về Sài Gòn để cùng đồng đội chuẩn bị các trận đánh Tết Mậu Thân năm 1968.

Ngày 5/5/1968, bà chỉ huy lực lượng biệt động tiến đánh một số điểm chỉ huy của địch gây nhiều tổn thất như ở khu vực chợ Cầu Muối, cầu Ông Lãnh, đường Nguyễn Công Trứ, khu nhà thờ Nguyễn Cư Trinh, đường Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện, hẻm 83 Đề Thám, cư xá Kiến Thiết giữa hai đường Cô Bắc - Cô Giang... Sau đó địch tổ chức phản công buộc bà ra lệnh rút quân để bảo toàn lực lượng. Riêng bà Nga cùng 2 người biệt động khác làm nhiệm vụ thu hút hỏa lực địch tại số nhà 83 đường Đề Thám, quận 2 để đồng đội thoát khỏi vòng vây. Sau nhiều giờ giao tranh ác liệt, một đồng đội của bà hy sinh anh dũng, một người bị thương nặng và cũng đã hy sinh trong nhà tù của địch. Riêng bà bị đạn địch bắn nát cánh tay trái. Nén đau, bà đã tự chặt đứt cánh tay này để không bị vướng khi tiếp tục chiến đấu đến viên đạn cuối cùng và bị địch bắt đày ra Côn Đảo.

Có một câu chuyện rất bi hùng về bà và người mẹ ruột là bà Lê Thị Xuân (mẹ VNAH nay đã mất) là khi không khai thác được gì ở người nữ tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn biệt động Lê Thị Riêng, bọn giặc đã bắt giam và đưa bà Xuân ra Côn Đảo giam giữ để hòng lung lay ý chí chiến đấu của bà. Trong suốt gần 6 năm giam giữ, chúng tổ chức nhiều cuộc gặp mặt, đối chất giữa hai mẹ con, nhưng cả hai đều giữ vững lời khai “không quen biết, không họ hàng” và cứ mỗi lần như vậy cả hai người đều bị chúng tra tấn dã man. Bà Nga nhớ lại: “Có gì đau hơn khi mẹ con gặp nhau mà không nói nên lời. Nhưng nghĩ đến Bác Hồ, nghĩ về Đảng, về bao đồng đội nên phải cố gắng vượt qua thôi”. Bà Nga bật khóc.

Năm 1974, bà Nga và mẹ ruột được trao trả tù chính trị. Bà lại trở về với đồng đội tiếp tục chiến đấu cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Sau đó do tình hình sức khỏe quá suy kiệt vì đã chịu nhiều đòn tra tấn dã man của địch (bà phải phẫu thuật đến nay đã 23 lần), thương binh ¼ Đào Thị Huyền Nga ( Lê Hồng Quân) xin nghỉ hưu tại TP HCM.

Dù đã nghĩ hưu nhưng bà Nga vẫn chưa ngơi nghỉ bởi bên lòng còn canh cánh nhớ về những đồng đội đã hy sinh thầm lặng, có người đã được tổ quốc ghi công một cách thỏa đáng, trân trọng nhưng cũng có người vẫn chưa được minh oan trong quá trình công tác biệt động phải “đóng vai” nhiều hình tượng phản động, chiêu hồi, xa rời tổ chức...

Từ suy nghĩ đó, trên 40 năm qua, bà đã cất công đi tìm lại đồng đội một thời chiến đấu cùng đơn vị để có hướng giúp đỡ tận tình với vai trò Trưởng ban liên lạc Tiểu đoàn Biệt động Sài Gòn – Gia Định mang tên Lê Thị Riêng. Từ đó đã có nhiều đồng đội thoát nghèo từ sự cưu mang của tập thể; nhiều người đã được minh oan với quá khứ “đen” của mình; nhiều ngôi mộ đồng đội đã được xây dựng tươm tất để xứng đáng với sự hy sinh của mình.

Tập thơ của bà Đào Thị Huyền Nga

Chia tay chúng tôi, bà Nga còn ưu ái tặng tập thơ mang tên “Nước mắt chảy ngược” do bà sáng tác với lời dặn chân tình: “Tôi làm thơ rất kém nhưng vẫn cứ làm như một mệnh lệnh trái tim thiêng liêng lắm. Viết để nhớ về người thân, về đồng đội, về quê hương đất nước; viết để không quên những người đã ngã xuống cho tổ quốc trường tồn”.

Hiện nay đã vào cái tuổi xưa nay hiếm, sức khỏe sa sút bởi quá nhiều thương tật và đã mất đi một cánh tay, nhưng bà Đào Thị Huyền Nga vẫn chưa dừng bước trên cuộc hành trình đi tìm đồng đội với cái tâm sáng của một người cộng sản đã 57 tuổi Đảng; cái tâm của người lính cụ Hồ; cái tâm của một người nữ biệt động luôn làm theo lời Bác, đi theo lá cờ Đảng quang vinh luôn xả thân vì độc lập tự do của dân tộc.