Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là cuộc Tổng điều tra dân số lần thứ 5 tại Việt Nam. Mục đích của Tổng điều tra nhằm thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhà ở trên toàn bộ lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, phục vụ đánh giá tình hình thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020 và thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2015 và giai đoạn 2016 - 2020. Thông tin từ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 phục vụ hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 và giám sát các Mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 được thực hiện trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là cuộc Tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn, đặc biệt là công đoạn thu thập thông tin tại địa bàn với hình thức thu thập thông tin chủ yếu điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động, chiếm 99,9% các hộ dân cư.

Mật độ dân số cao

Theo báo cáo, tổng dân số của TP Cần Thơ vào thời điểm 0h ngày 1/4/2019 là 1.235.171 người, trong đó dân số nam là 612.543 người (chiếm 49,59%) và dân số nữ là 622.628 người (chiếm 50,41%). Với kết quả này, TP Cần Thơ chiếm tỷ lệ 7,19% dân số Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và chiếm 1,28% dân số toàn quốc. So với năm 2009 tỷ lệ dân số TP Cần Thơ tăng 0,28 điểm phần trăm so với vùng và giảm 0,10 điểm phần trăm so với dân số toàn quốc. Như vậy quy mô dân số Cần Thơ không thay đổi nhiều trong 10 năm.

Sau 10 năm, kể từ năm 2009 đến nay, quy mô dân số TP Cần Thơ tăng 46.736 người. Tỷ lệ tăng dân số bình quân giai đoạn năm 2009 – 2019 là 0,39% cao hơn ĐBSCL 0,34 điểm phần trăm và thấp hơn cả nước là 0,75 điểm phần trăm. Như vậy dân số TP Cần Thơ cũng như ĐBSCL có tăng so với năm 2009 nhưng dân số tăng không đáng kể. Thể hiện dân số có sự dịch chuyển từ nông thôn về thành thị và từ miền tây Nam bộ về miền đông Nam bộ và TP Cần Thơ cũng không nằm ngoài xu hướng đó.

Trong 10 năm qua, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh và rộng khắp nhiều địa phương đã tác động làm gia tăng dân số ở khu vực thành thị. Từ năm 2009 đến 2019, dân số khu vực thành thị tăng 77.271 người chiếm 9,8% trong khi đó dân số ở khu vực nông thôn lại giảm 30.535 người chiếm 7,5% cho thấy sự đô thị hóa ở TP Cần Thơ diễn ra nhanh hơn ở cấp độ vùng và toàn quốc. Qua kết quả điều tra dân số tập trung ở khu vực thành thị là 860.393 người chiếm 69,66%; nông thôn là 374.778 người chiếm 30,34% trong khi đó cách đây 10 năm tỷ lệ này là 65,9% và 34,1% tăng tỷ lệ dân số thành thị 3,36 điểm phần trăm.

Kết quả tổng điều tra 2019 cũng cho thấy TP Cần Thơ là thành phố có mật độ dân số cao (858 người/km²) so với các tỉnh thành khác trong cả nước đứng 12/63 và cao gấp 3 lần mật độ dân số toàn quốc (290 người/km²) cao gấp 2 lần mật độ dân số ĐBSCL (423 người/km²). Nhưng so với năm 2009 thì mật độ dân số tăng 10 người/km² trong khi đó ĐBSCL có xu hướng giảm 1 người/km².      

Giáo dục sau THPT gần như đứng đầu toàn quốc

Về tổng thể, mặt bằng giáo dục THPT, sau THPT của TP Cần Thơ cao hơn rất nhiều so với các tỉnh ĐBSCL. Riêng giáo dục sau THPT gần như đứng đầu toàn quốc 78,6%, chỉ sau TP Đà Nẵng là 79%.

Tỷ lệ đi học chung của TP Cần Thơ ở cấp tiểu học 101,3%; cấp THCS 88,3%; cấp THPT 65,9%; sau THPT 78,6%. Kết quả này cho thấy, tỷ lệ đi học chung cấp tiểu học không khác biệt nhiều so với 5 TP trực thuộc Trung ương và các tỉnh ĐBSCL điều đạt tỷ lệ trên 100%. Còn tỷ lệ đi học chung cấp THCS, THPT cao hơn các tỉnh ĐBSCL nhưng không đáng kể và thấp hơn trên 10% (THCS), 15%(THPT) so với các TP trực thuộc Trung ương.

Kết quả sơ bộ Tổng điều tra 2019 cho thấy, trong 10 năm qua, điều kiện nhà ở của các hộ dân cư đã được cải thiện rõ rệt, đặc biệt ở khu vực thành thị. Tất cả các hộ dân đều có nhà ở và chủ yếu sống trong các loại nhà kiên cố và bán kiên cố, diện tích nhà ở bình quân đầu người tăng lên đáng kể, sát với mục tiêu Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020. Tỷ lệ hộ không có nhà ở Cần Thơ không có hộ nào.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Thanh Dũng, Phó Chủ  tịch UBND TP Cần Thơ, cho rằng: Kết quả sơ bộ của cuộc Tổng điều tra phản ảnh bức tranh tổng thể về dân số tình trạng dân cư, tình trạng lao động, việc làm, tình hình giáo dục, y tế, tình trạng nhà ở của từng địa phương. Đây là những thông tin hết sức quan trọng, là một trong những cơ sở để đánh giá tình hình kinh tế - xã hội đời sống của người dân TP Cần Thơ trong thời gian qua, đồng thời là căn cứ để thành phố, các quận, huyện xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong các giai đoạn tiếp theo, nhất là hiện nay, các địa phương đang chuẩn bị các văn kiện phục vụ cho việc đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu kinh kế - xã hội nhiệm kỳ 2015-2020 và xây dựng Nghị quyết nhiệm kỳ 2021-2025. Bên cạnh đó, ông Nguyễn Thanh Dũng đề nghị các cấp, các ngành, các đối tượng dùng tin thống nhất sử dụng số liệu từ cuộc Tổng điều tra này để đảm bảo có cơ sở khoa học, tính pháp lý trong việc đánh giá các chính sách cũng như xây dựng các chính sách kinh tế - xã hội của ngành, địa phương mình.

Dịp này, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ tặng Bằng khen cho 13 tập thể và 50 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn TP Cần Thơ.

Các tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND TP Cần Thơ