Tiếng cối lộp cộp chạm vào nhau nhờ sức quay của người phụ nữ tần tảo - cô Sáu Hoa - vang lên mỗi buổi sớm, lúc trời chưa gáy và không gian vẫn còn tĩnh mịch. Cái cối trải qua hơn 3 thập kỷ, vẫn miệt mài hỗ trợ những người phụ nữ từ lúc xuân xanh đến lúc tóc hai màu xay mịn từng mẻ tôm sông tươi mới. Những người phụ nữ cùng truyền tay nhau món nghề bánh thấy tưởng dễ nhưng cầu kì và rất phức tạp này, cho con gái, con dâu, hay cháu gái trong dòng họ. Dần dà, người ta nghe về họ Dương ngoài tiếng tăm về điền chủ rộng lớn thì còn là họ tộc sở hữu một món ăn thủ công tiếng tăm thơm lừng khắp chốn.

Công việc làm bánh bắt đầu từ lúc trời còn chưa tỏ.

Vậy mới thấy được cái tâm của những người làm nghề thủ công, ngay từ những khâu đầu tiên đã phải làm bằng tay, và nhất quyết phải được chạm tay vào chính những nguyên liệu mà mình sẽ sử dụng để làm ra cái bánh thành phẩm. Vì tâm huyết và trách nhiệm với nghề, với một nền ẩm thực Cần Thơ sẽ được thể hiện qua sản phẩm.

Món ăn hoàn toàn được làm thủ công.

Tôm sông tươi sống, ngọt ngào thanh đạm, cùng gạo trắng chọn kỹ, kết hợp với gia vị và bí quyết chế biến mà từng lớp bánh được hấp lên, thơm phức cả góc nhà. Ai nấy đều cần mẫn, chăm chút cho công đoạn của mình. Bà Hai ngồi lấy từng thớ bột, dùng dao tráng đều lên tấm khuôn, sao cho mặt bánh láng mướt và có độ dày đồng đều nhau. Chị Bảy tỉ mỉ cho khuôn vào nồi hấp với nụ cười tươi tắn, còn chị Năm đứng chờ sẵn, hễ bánh chín là nhanh tay cắt và tạo hình bánh ngay. Mỗi người một công đoạn, người này hỗ trợ người kia mà không hề câu nệ, ồn ào. Người này hết việc sẽ phụ người kia, cứ thế mà mặt trời lên lúc nào không hay biết …

Mất từ 5 - 6 tiếng, những miếng bánh phồng mới được thành hình, mất thêm 2 con nắng để bánh đủ độ khô, khi chế biến sẽ phồng đều và giòn rụm. Sự tinh tế đến từ rất nhiều yếu tố, vị của đất, nắng của trời, công lao của người thợ thủ công miệt mài vì một giá trị tinh thần không thể thất truyền, tất cả gói gọn trong một miếng bánh nhỏ xinh, nhưng đậm vị nghĩa tình với quê hương, với văn hóa, với dòng tộc.

Phải mất nhiều giai đoạn mới ra được món bánh phồng tôm Dương Gia trứ danh.

Mỗi miếng bánh nho nhỏ đều ẩn chứa những tình cảm to lớn.

Những bàn tay thanh thoát uyển chuyển mượt mà, những đôi chân di chuyển rón rén, tất bật, mùi bánh tỏa lan nức mũi, hay mùi khói cay cay nơi góc mắt, tất cả chỉ vì một điều duy nhất, không cần phải nói ra nhưng ai cũng hiểu: tinh thần tự hào dân tộc. Nghe có vẻ hơi cao thượng, vì làm sao thể hiện tất cả tinh túy của cả dân tộc qua một chiếc bánh bé xíu, có thịt tôm xay và bột gạo? Có chứ. Người Việt cần mẫn, hiền hòa, chịu thương chịu khó nhưng không hề chịu khuất phục.

Những người phụ nữ Việt cần mẫn, chịu thương chịu khó.

Nền ẩm thực Cần Thơ vẫn còn những món tưởng chừng vô cùng đơn giản nhưng lại rất cầu kỳ đến thế.

“Cô chỉ có một điều mong ước duy nhất, là món bánh được nhiều người biết tới, và người ta sẽ biết rằng: ẩm thực Việt Nam vẫn có những món rất công phu, cầu kì và rất ngon.” - cô Sáu tâm sự với chúng tôi như thế, khi tay cô trổ hết đồi mồi và gân guốc trong lúc cô xếp bánh đem phơi. Đã gần hơn 30 năm cô làm bánh, tay cô như đang muốn nghỉ ngơi để tận hưởng cuộc sống với con cháu. Nhưng vẫn có một ngọn lửa thôi thúc, cô vẫn cần mẫn sớm hôm, soạn từng con tôm túi bột, từng nắm muối, gáo dừa để thổi bùng ngọn lửa tự hào mỗi ngày, tất cả vì giá trị đến từ gia vị tự nhiên và cuộc sống.

Vật dụng làm bánh vô cùng giản đơn.

Có hai ngọn lửa đang cháy, đó là ngọn lửa nơi góc bếp và ngọn lửa trong lòng người thợ.

Biết bao nhiêu khó khăn, giữa thế giới phát triển không ngừng, các giá trị về văn hóa và tinh thần dần dần bị ăn mòn và biến mất, nhưng những sản phẩm thủ công vẫn tồn tại, vẫn mang trong mình những giá trị ẩn sâu, về tinh thần vươn lên, tính hào sảng, sự cởi mở tươi mới, và sự cầu kì. Chủ đích rằng mỗi khi dùng bánh, ngoài những vị giác có thể cảm nhận trực tiếp, bạn có thể vừa thưởng thức bánh vừa nghe được những câu chuyện đằng sau miếng bánh giòn tan, để cảm nhận được sự tâm huyết với truyền thống, với ẩm thực Cần Thơ của dòng họ, vị tươi mới và đầy dinh dưỡng nhưng cũng không thiếu sự màu sắc của xứ Long Tuyền trù phú này.