Khi những cơn gió bấc lành lạnh thổi lao xao trên ngàn cây nội cỏ (từ tháng 10 đến tháng chạp âm lịch), người dân Long Tuyền (Cần Thơ) quê tôi lại dỡ chà bắt cá, tôm chuẩn bị đón Tết. Nếu chú ý quan sát trong những thau nhựa, ta sẽ bắt gặp các loại sản vật miệt đồng, nào là: cá rô, cá lóc, cá trê, lươn, tép bạc đất..., nhiều nhất phải kể là những chú tôm càng xanh nằm giơ râu, giơ càng trông thật bắt mắt.

Tôm càng xanh là loại tôm nước ngọt, đặc sản của vùng đồng bằng sông nước Cửu Long, thịt ngọt, thơm ngon, có nhiều đạm, khoáng chất, giá trị dinh dưỡng cao. Thịt tôm chế biến được nhiều món ăn phong phú. Ấn tượng trong những ngày đầu xuân đối với tôi phải kể là món tôm càng xanh kho tàu.

Theo má, trước hết phải lựa tôm sông, mua một kg (khoảng 10 con, ít hay nhiều tùy thực khách) về rửa sạch. Dùng dao bén cắt một ít phần đầu, lột vỏ, xẻ dọc sóng lưng tôm rút lấy chỉ đen (ruột tôm) bỏ đi. Dùng tay nặn phần gạch tôm bỏ vào chén. Cho 4 muỗng cà phê đường vào gạch tôm đánh đều cho hòa tan.

Tiếp đến, bắc chảo lên bếp, cho gia vị theo tỷ lệ vừa đủ, 2 muỗng cà phê bột ngọt và một muỗng cà phê muối cùng một ít nước lã cho vào chảo khuấy đều. Chờ nước sôi lên, cho tôm đã làm sạch vào, để lửa riu riu. Khi tôm và nước vừa cạn, rưới đều gạch tôm đã chuẩn bị sẵn lên cho đến khi gạch tôm rút vào sền sệt, tôm chín hẳn. Cuối cùng, nhấc chảo xuống, múc ra đĩa là xong.

Cơm gạo mới đầu mùa ăn cùng món tôm kho tàu màu vàng gạch đưa lên miệng nhấn nhá nhai phần đầu tôm thật giòn tan. Vị béo, ngọt của đầu tôm và gạch tôm hòa lẫn mùi thơm đặc trưng của thịt tôm thấm dần vào vị giác, lan tỏa xuống thực quản.