Ngày thứ hai ở Phong Điền

Từ giã gia đình chú thím Mười, chúng tôi theo hướng dẫn đi tiếp dọc theo rạch Ông Đề chạy thẳng xuyên qua các khu vườn trái cây, nhiều đoạn rạch, cầu cắt ngang. Khu vực này được cộng đồng và chính quyền địa phương chủ trương xây dựng là đoạn đường sinh thái nên cảnh quan đẹp, sạch sẽ, nhà cửa hai bên rạch tương đối khang trang.

Dọc đường người dân thường bày bán trái cây chuối, bưởi, đu đủ… vườn; chỗ thì năm bảy trái, một vài loại, chỗ thì ghe xuồng chở bán hàng rong dọc theo rạch để những người không có thời gian đi chợ có thể dể dàng mua hàng hoá. Ai thích trái cây sạch, trái chín từ cây thì hãy đến đây. Ngày nào cũng có. Không gia đình này bán thì có gia đình khác bán, bán quanh năm. Ở miệt vườn, cây trái quanh năm theo mùa, lúc nào cũng sẵn.

Chúng tôi chạy vào rạch Sau và ghé thăm vườn ông Hai Rô Be, nơi làm rượu từ trái cóc và nghề mộc. Muốn qua nhà chú Hai từ con đường này chúng tôi phải qua cây cầu khỉ bằng xi măng. Từ cầu khỉ này chúng tôi đi bộ chừng 500 mét theo đường làng qua các khu vườn trái cây. Lò rượu của ông Hai được ngâm đến nay chừng hai năm. Chừng chục thùng nhựa lớn loại vài trăm lít. Ông ủ rượu theo phương pháp thủ công, rượu của ông uống vào thơm và nhẹ như rượu vang chứ không nặng như rượu đế của Nam bộ.

Đã gần 70 tuổi, ông cho biết, cũng không nhớ chính xác từ mấy chục năm nay và vì sao bà con quanh vùng vẫn gọi ông bằng cái biệt danh “Rô Be” nghe rất “Tây”. Nhưng ông Hai tin chắc một điều là mình sẽ làm được tất cả các loại rượu từ trái cây, đảm bảo chất lượng và ngon. Vừa là nông dân, ông cũng là thợ mộc lành nghề. Bạn có thể mua một đi văng gỗ cây cồng kích thước 1,4 x 2 mét, xinh xắn với giá khoảng 1,5 triệu tại đây. Nhà của ông có nuôi hai con cá hô hai màu, là loại cá hiếm, thỉnh thoảng bắt được ở vùng An Giang. Người An Giang rất đặc biệt thích ăn loại cá này.

Rời nhà chú Hai chúng tôi chạy trở lại qua cầu xi măng để đến nhà cô Mai nơi làm nghề tàu hủ, sữa đậu nành và làm bánh bông lan. Cái ao bên hông nhà cô Mai luôn xao động, ồn ào vì ngoài nghề làm bánh, tàu hũ cô còn nuôi cá rô. Loại cá luôn khuấy động khi ăn mồi. Ao cá khoảng một công rưỡi đất luôn luôn ồn ào vì tiếng quảy đuôi đớp mồi, lặn hụp của cả ngàn con cá rô.

Cô Mai hôm nay vừa làm xong mẻ bánh bông lan còn nóng hổi để ngày mai mang ra chợ Phong Điền bán. Cô mời chúng tôi một dĩa bánh để ăn thử. Tiếc là không gặp lúc cô đang làm bánh để chúng tôi quan sát hoặc cùng tham gia. Khi làm tàu hũ người ta thường nấu sữa đậu nành để tăng thêm sản phẩm và tăng thu nhập cùng một công việc. Tuy lớn tuổi nhưng cô Mai cũng như mọi người phụ nữ Nam bộ cùng với nàng dâu cần cù làm việc suốt, người nấu, làm bánh và đi bán.

Rời lò bánh cô Mai chúng tôi đạp xe đến nhà chú Ba Xinh cách đó không xa. Trước nhà chú Ba Xinh có chiếc cầu khỉ xinh xắn – cầu khỉ ‘đúng nghĩa’ với ba nhịp bằng tre bắc qua con rạch Sau. Mọi người tỏ vẻ thích thú vì có dịp ngắm nhìn cây cầu khỉ nông thôn Nam bộ, một hình ảnh ngày càng mất dần khi những cây cầu bê tông được xây dựng.

Thời điểm này là mùa mưa và là mùa nước nổi nên cảnh vật trông xanh mát dù là buổi trưa nắng và con nước làm cho con rạch thêm thơ mộng, hiền hòa.

Trong bộ bà ba truyền thống Nam bộ, chú Ba Xinh đón chúng tôi cùng với gia đình. Phòng khách nhà chú Ba không lớn nhưng cũng đầy đủ tủ thờ ông bà cửu huyền thất tổ theo tập quán Nam bộ; bên vách treo nhiều hình ảnh kỷ niệm gia đình. Sau phút giao tiếp thăm hỏi ân cần, chúng tôi được bố trí sắp xếp phòng. Hai phòng lạnh nằm bên cạnh gian chính là chái nhà lợp bằng ngói nhưng trang trí thật đẹp và dễ thương với hai giường ngủ, tủ quần áo, hai ghế ngồi, tủ đầu giường, tranh ảnh chợ nổi và cảnh chăn vịt thả đồng, có cả mấy đôi dép mang trong nhà…

Sau một giấc ngủ trưa ngon lành, thức dậy vừa lúc xế chiều. Mọi người trong gia đình đang chờ chúng tôi cùng chuẩn bị nấu bữa ăn tối. Tôi và hai người bạn đi hái rau ‘chùm ngây’ (còn gọi là cây độ sinh hay cây thần diệu) được chú Ba trồng dọc theo rạch sau phía trước nhà chừng vài chục cây. Lá cây này hiện được phổ biến sử dụng giúp cho cộng đồng những vùng còn khó khăn từ chất dinh dưỡng phong phú của cây.

Vài người theo cô Sương, cháu của chú Ba, bắt cá điêu hồng để nướng mỡ hành ăn với bánh tráng cuốn. Người thì hái trái khổ qua để xào với trứng. Trời bắt đầu mưa, lác đác rồi nặng hạt dần. Mưa ở quê làm cho khung cảnh thêm buồn buồn và nhớ nhà. Bữa cơm vừa chín, cá vừa chín vàng thơm mùi thì mưa cũng vừa tạnh dần. Bữa ăn tối thứ hai của chúng tôi cũng vui vẻ và ấm cúng cùng với gia đình của chú Ba. Đứa cháu nhỏ được mẹ rước đi học về đến chào ông bà và các cô chú đến nhà chơi xong rồi chạy lăng xăng, tìm đồ chơi, chạy xe làm rộn ràng cả nhà lên.

Dù đã cao tuổi nhưng chú Ba thích làm dịch vụ du lịch theo kiểu dân dã và muốn làm được điều gì đó để bà con trong làng cùng tham gia, mọi người cùng có thêm thu nhập và lợi ích cộng đồng từ dịch vụ du lịch. Sau cơn mưa, trời tối hẳn, tiếng ễnh ương uềnh oàng, tiếng côn trùng rả rích, bản nhạc đồng quê thật sự làm mọi người thích thú nhưng cũng làm xúc động kẻ xa nhà.

Đi soi nhái, soi ếch, hay soi cóc bằng đèn sau mưa là những thú tiêu khiển về đêm ở thôn quê. Các thứ đó khi bắt được đem về nấu cháu ăn, vừa ngon vừa chống ‘còi xương’ – theo lời mấy ông già miệt vườn Nam bộ. Đi sâu vô vườn nhà, chiếu ánh đèn tìm soi các chú ếch nhái mò ra kiếm ăn.

“Tự nhiên và ngủ ngon nhé các cháu”, chú thím Ba chúc mọi người rồi về phòng riêng. Mỗi buổi sáng, chú thím lại phải dậy sớm chuẩn bị nấu các món ăn sáng bán cho khách vãng lai trong vùng.

Sau một giấc ngủ trưa dài, chúng tôi không ngủ sớm được; kẻ chơi cờ, người đọc sách, nghe nhạc. Cảm giác thật thoải mái trong không gian tĩnh lặng, bình yên, khác hẳn ban đêm đô thị náo nhiệt đến tận khuya.

Buổi sáng ở nhà chú Ba, mọi người có nhiều lựa chọn món ăn sáng như bún, mì, hủ tiếu… và cà phê, nước chanh, dừa tươi, trái cây từ sản phẩm trong vườn. Sau bữa điểm tâm, chúng tôi theo chân chị Sương ra vườn, tìm hiểu cách trồng dâu Hạ Châu, loại dâu nổi tiếng là ngon và cho sản lượng tốt nhất hiện nay ở vùng này. Cho cá ăn buổi sáng, hái rau sẵn cho bữa cơm trưa, quét dọn lá cây, bắt ốc bươu cho ba ba ăn…

Đến chiều, từ giã gia đình chú Ba Xinh, chiếc tắc ráng đưa chúng tôi quay lại Cần Thơ, kết thúc chuyến du ngoạn vùng quê Phong Điền.

Dịch vụ du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng hiện đang được các tổ chức phát triển du lịch cộng đồng quốc tế tham gia tài trợ có hiệu quả cho người dân vùng nông thôn tại nhiều nước.

Mô hình du lịch nghỉ với dân (homestay) ở Phong Điền, Cần Thơ tuy còn mới mẻ nhưng cũng đã giúp chúng tôi hiểu hơn về cuộc sống bình dị của người dân Nam bộ, đơn giản với tính cách phóng khoáng, dễ gần gũi… giúp chúng tôi những ngày nghỉ ngơi quên đi những căng thẳng của công việc và ồn ào nơi đô thị.