Trong thời gian qua, nông nghiệp ĐBSCL đã phát triển vượt bậc và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đưa ĐBSCL thành vùng nông nghiệp chiến lược của Việt Nam, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và xóa đói giảm nghèo.
Theo báo cáo tổng kết của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giai đoạn 2004-2020, nông nghiệp ĐBSCL đóng góp trung bình 33,54% GDP nông nghiệp cả nước và 30% GDP chung của vùng. Tốc độ tăng trưởng bình quân GDP nông nghiệp ĐBSCL đạt 4,6% cao hơn tốc độ tăng trưởng cả nước 3,76%. Trong năm 2020, giá trị sản xuất nông lâm nghiệp và thủy sản của vùng chiếm 45,08% cả nước với tốc độ tăng bình quân 4,17%/năm và tăng ở cả 3 lĩnh vực thủy sản, nông nghiệp và lâm nghiệp. ĐBSCL luôn đứng đầu cả nước về sản lượng gạo, tôm nước lợ, cá tra và trái cây với 24,51 triệu tấn gạo chiếm 56% tổng sản lượng của cả nước; 671,7 nghìn tấn tôm chiếm 83,51%; 1,41 triệu tấn cá tra, chiếm 98% và 4,3 triệu tấn trái cây chiếm 60%.
Đến hết năm 2020, vùng ĐBSCL đã có 60,8% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; có 2 địa phương là TP Cần Thơ, tỉnh Bạc Liêu đã có 100% số xã đạt chuẩn và 31 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Để đạt mục tiêu đề ra đến năm 2030, tốc độ tăng GDP nông nghiệp vùng ĐBSCL đạt trên 3%/năm, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng ít nhất 2 lần so năm 2018. Đến năm 2045, tốc độ tăng GDP nông nghiệp duy trì trên 3%/năm, thu nhập bình quân đầu người/năm khu vực nông thôn tăng ít nhất 2,5 lần so năm 2030, thời gian tới, vùng ĐBSCL được định hướng phát triển nông nghiệp theo 3 vùng: vùng thượng đồng bằng, vùng giữa và vùng ven biển, trên cơ sở có xem xét đến các hệ sinh thái nông nghiệp trong từng tiểu vùng.
Cũng tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố ĐBSCL đã báo cáo, trình bày các kiến nghị về việc xây dựng và tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch và các đề án phát triển nông nghiệp, nông thôn của vùng; việc xây dựng và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách và các chương trình, dự án cụ thể cần triển khai cho phát triển nông nghiệp và nông thôn tại địa phương và liên kết vùng…
Nông dân xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ thu hoạch lúa
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Ngọc Hè đề xuất 3 giải pháp và 2 kiến nghị đối với Trung ương, trong đó nhấn mạnh cần tăng cường đầu tư khoa học công nghệ và phát triển nguồn nhân lực trong nông nghiệp nông thôn để tạo động lực cho tăng trưởng và phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu; Tổ chức lại các sản phẩm chủ lực của ĐBSCL, tập trung quy mô lớn gắn với chương trình OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) thực hiện liên kết theo chuỗi giá trị; Ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn để ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. TP Cần Thơ cũng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục thúc đẩy việc phát triển Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu và cũng thúc đẩy việc phát huy hiệu quả hoạt động của hội vùng; có thêm nhiều chương trình, đề án, dự án cho ĐBSCL, nhất là các dự án có liên quan về đầu tư cơ sở hạ tầng trong nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam khẳng định: ĐBSCL có 3 sản phẩm chủ lực là lúa gạo, thủy sản và trái cây, trong đó thủy sản là then chốt. Hướng tới, mục tiêu trọng tâm là nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng sản phẩm. Ngoài ra, việc phát triển các phụ phẩm nông nghiệp cũng cần được xem là tài nguyên tái tạo, nâng cao giá trị sản phẩm.
Để thực hiện các mục tiêu trên, Thứ trưởng Trần Thanh Nam chỉ đạo 9 nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết là ưu tiên quan tâm đầu tư hệ thống thủy lợi, xem đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, để phát huy hiệu quả sản xuất nông nghiệp từng vừng. Ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số, cơ giới hóa đồng bộ để phát huy hiệu quả, giảm tổn thất sau thu hoạch, nâng cao năng suất cũng như ứng dụng công nghệ vào sản xuất giống, cây trồng vật nuôi. Xây dựng vùng nguyên liệu lớn, đạt chuẩn, có mã số vùng trồng. Cạnh đó, quan tâm trồng rừng ngập mặn, nhất là rừng phòng hộ ven biển để chống sạt lở bờ biển, thích ứng với biến đổi khí hậu và chống ngập mặn; xây dựng hạ tầng logistics cho hợp tác xã nhằm thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển. Hướng tới Bộ sẽ xây dựng và nhân rộng tổ khuyến nông cộng đồng để hướng dẫn nông dân. Phát triển du lịch cộng đồng ở nông thôn. Nâng cao chất lượng dịch vụ sản xuất nông nghiệp, tạo ngành nghề mới ở nông thôn. Xác định các khâu đột phá để xây dựng chuỗi liên kết vùng tạo không gian kinh tế nông nghiệp ở ĐBSCL. Quan tâm vấn đề xây dựng nông thôn mới, về cơ sở hạ tầng, môi trường, nước sạch nông thôn.
Nguyên Trang