Ngay từ Sắc lệnh số 65/SL - Sắc lệnh đầu tiên của Nhà nước ta về bảo tồn di sản văn hóa, do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ngày 23-11-1945 (từ năm 2005 ngày này được Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy làm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam), đã khẳng định: “Bảo tồn cổ tích là công việc rất quan trọng và cần thiết trong công cuộc kiến thiết nước Việt Nam”. Đó cũng là kim chỉ nam trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa ở TP Cần Thơ, tạo nguồn lực nội sinh để phát triển.

Văn hóa là nguồn lực, động lực phát triển TP Cần Thơ

“Hạnh phúc của con người không phải chỉ ở chỗ nhiều tiền, lắm của, ăn ngon, mặc đẹp, mà còn ở sự phong phú về tâm hồn, được sống giữa tình thương và lòng nhân ái, lẽ phải và công bằng”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. TP Cần Thơ với đặc thù văn hóa, đã và đang có nhiều giải pháp tích cực trong góp phần xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Ở Tây Nam Bộ, mỗi gia đình thường có bàn thờ Thiên ở phía trước, gọi là bàn Ông Thiên hay bàn Thông Thiên. Đây là hình thức thờ cúng Ông Trời theo quan niệm dân gian. Nơi bàn Ông Thiên, gia chủ dán hai tờ giấy đỏ, một ngang và một dọc, có dòng chữ “Nghinh xuân tiếp phước” và “Thiên quan tứ phước”. Bên cạnh đó, ở một vị trí cao ráo trên cửa nhà, họ treo một lá bùa giấy đỏ. Đầu mỗi năm, lá bùa trên cửa và hai tờ giấy trên bàn Ông Thiên được gỡ xuống và thay mới.

Tập quán cư trú theo làng xã - nơi lấy ngành nghề và quan hệ huyết thống làm đầu - của người Việt thay đổi khi theo bước chân những người đến Tây Nam Bộ khẩn hoang. Vì điều kiện môi trường sinh thái và xã hội đặc trưng của vùng đất, những người đi khẩn hoang không thể duy trì thói quen cư trú như ở quê nhà. Trong đó, việc lựa chọn địa bàn cư trú có ý nghĩa rất quan trọng, bởi an cư mới lạc nghiệp.

Táo quân (còn được gọi là Ông Táo, Thần Bếp) là vị gia thần được thờ phổ biến ở hầu hết gia đình người Việt Nam. Tín ngưỡng dân gian tin rằng đây là vị thần có vai trò rất quan trọng trong việc giữ gìn củi lửa và ghi chép công tội của gia chủ để cuối năm trình báo với Ngọc Hoàng. Trong những ngày cuối năm Nhâm Dần, xin kể những sự tích Táo Quân được lưu truyền trong dân gian và ý nghĩa sự tích Ông Táo của nước ta.

Ngày trước, việc đi lại và vận chuyển ở khu vực Nam Bộ nói chung, ĐBSCL nói riêng, chủ yếu dùng ghe xuồng trên đường thủy. Vì vậy bên cạnh các loại ghe xuồng phong phú và đa dạng, các quy tắc đi lại trên sông nước cũng được hình thành từ rất sớm.

“Càng đi, càng tìm hiểu và cảm nhận, càng thấy quê hương Cần Thơ rất đẹp và đó cũng là nguồn cảm hứng dồi dào trong sáng tác văn học, nghệ thuật”, soạn giả Trọng Huỳnh (Hội Sân khấu TP Cần Thơ) chia sẻ.

Tiếp theo loạt bài viết về quá trình hình thành, phát triển và những nghệ nhân tiền bối của nghệ thuật đờn ca tài tử (ÐCTT) Nam Bộ, Báo Cần Thơ giới thiệu bài viết về một vài dấu ấn, đóng góp của quê hương Cần Thơ trong tiến trình phát triển của loại hình nghệ thuật này. “Ôn cố tri tân” là cách các nghệ nhân tài tử Tây Ðô hôm nay tiếp bước tiền nhân, đem tiếng đờn lời ca làm rạng danh xứ sở.

Tây Nam Bộ được mệnh danh là xứ sở của những dòng sông với hai dòng chính là sông Tiền và sông Hậu. Nếu tính cả những nhánh sông phụ thì Tây Nam Bộ có 37 con sông với tổng chiều dài 1.708km, cùng 137 kênh rạch lớn có tổng chiều dài 2.780km. Vì thế sông rạch đã để lại một dấu ấn khá đậm nét trong đời sống sinh hoạt tinh thần của người dân nơi đây.